Бейнебақылау жүйелері қазіргі уақытта ешкімді таңғалдырмайды. Камералар әрбір кеңседе, дүкенде, сауда орталықтарында бар. Көптеген адамдар өз мүлкін қорғау мақсатында пәтерлеріне, үйлеріне және жеке аумақтарына бейнебақылау орнатады.
Соңғы уақытта жасырын бейнебақылауға сұраныс артқандықтан, біз бұл мақаланы жазуды ұйғардық. Мұнда жасырын камераларды орнатудың заңдылығын және заң бұзушылықтардың салдарын қарастырамыз.
Алдымен анықтамадан бастайық. Жасырын камералар – бұл адамдарға көрінбестен бейне және аудиожазба жүргізуге мүмкіндік беретін құрылғылар. Мұндай жабдық тыңшылық құрылғы ретінде қарастырылады, сондықтан оны орнату, пайдалану және айналымы заңмен реттеледі.
Қазақстан Республикасының Конституциясы және Қылмыстық кодексі бейнебақылау мәселелерін нақты реттейді.
Негізгі ережелер:
- ҚР ҚК 142-бабы: Жеке тұлға туралы ақпаратты заңсыз жинау және тарату үшін алты айға дейін қамауға алу қарастырылған. Сондай-ақ, бұл әрекеттер аталған мәліметтер жиналған немесе жарияланған қызметке тыйым салуға әкелуі мүмкін.
Шешім: Жеке өмірге қол сұғу айыбынан құтылу үшін адамдарды бейнебақылау жүргізіліп жатқаны туралы ескерту қажет. Бұл үшін көрнекті жерге арнайы тақтайша ілу жеткілікті. - ҚР Азаматтық кодексінің 145-бабы: Жеке тұлғаның бейнесін оның немесе мұрагерлерінің келісімінсіз пайдалануға тыйым салынады.
Шешім: Заң бұзушылықтардан аулақ болу үшін бейнежазба жүргізу және оны пайдалану үшін әрқашан жазбаша рұқсат алыңыз. - Жеке тұлғалардың бейнесін рұқсатсыз пайдалануға құқығы бар жалғыз тұлғалар – лицензияланған қызметпен айналысатын адамдар, мысалы, журналистер. Олар бейнежазба жасап, оны тарата алады, бірақ түсірілім тек қоғамдық жерде жүргізілуі керек. Әйтпесе, оларға да рұқсат қажет.
Шешім: Егер сіз түсірілген материалды жариялауды жоспарласаңыз, тиісті қызметті жүзеге асыруға лицензияңыз болуы қажет. Егер сіз қылмыс орнынан кадрлар көрсетсеңіз немесе қылмыстың өзін түсірсеңіз, құқық қорғау органдарының рұқсаты қажет болады. - Жасырын бейнебақылау заңмен тыйым салынған. Бұл тыйымды айналып өтудің ешқандай жолы жоқ. Сіз жасырын камераларды тек өзіңіздің үйіңізде, кеңсеңізде немесе жеке меншігіңізде өз әрекеттеріңізді және мүлкіңізді бақылау үшін орната аласыз.
Шешім: Егер құқықтық даулар туындаса, осы мақсатты ұстану маңызды. Әйтпесе, сіз тек өзіңізді кінәлі етіп көрсетуіңіз мүмкін.
Қорытынды: Жасырын бейнебақылау заңсыз, сондықтан жасырын камераларды орнату ұсынылмайды. Алайда, сіз шағын және байқалмайтын камераларды бақылау үшін қолдана аласыз.
Заңға қайшы келмеу үшін бейнебақылау жүргізіліп жатқаны туралы міндетті түрде хабарлаңыз. Мұны арнайы ескерту тақтайшалары арқылы жасауға болады. Себебі, бейнебақылаудың жасырын болуы камераның қаншалықты кішкентай екеніне емес, адамның оны немесе ескерту белгісін көре алуына байланысты.
Тақтайшаны жүктеп алу және үлгілерді көру үшін мына сілтемені пайдаланыңыз:
Кеңседе бейнебақылау жүргізу заңды ма?
Егер сіз қызметкерлерге бейнебақылау жүргізіліп жатқанын ескерткен болсаңыз, онда ол заңды болады. Бірақ сонымен бірге, компанияның Жарғысы мен Ішкі ережелеріне белгілі бір өзгерістер енгізу қажет.
Оларда келесі тармақтар қамтылуы тиіс:
- Камералардың орналасуы
- Камералар саны
- Камералардың жұмыс уақыты
- Бейнебақылау туралы ескерту тақтайшаларының орналасуы
- Бейнебақылау жүргізудің негіздемесі
Егер бұл талаптар сақталмаса, қызметкерлерді бақылау заңсыз болып есептеледі және әкімшілік немесе қылмыстық жауапкершілікке әкелуі мүмкін.
